Elk jaar worden meerdere onderzoeken uitgevoerd met behulp van het contactcenter van Prosu. Dit zijn onderzoeken voor onze klanten maar ook om de verschillende agrarische doelgroepen beter in kaart te brengen. De afgelopen weken heeft het contactcenter een intern onderzoek uitgevoerd waarbij het doel was om belangrijke thema’s binnen de melkveehouderij te bespreken zoals: Uiergezondheid, beweidingssystemen, mengvoerleveranciers, melksystemen, mechanisatie, duurzaamheid en bedrijfsopvolging.
De opzet van het onderzoek
Het onderzoek is uitgezet onder melkveehouders in Nederland, waarvan 460 telefonisch hun medewerking hebben verleend. Het telefonisch veldwerk is uitgevoerd door het gespecialiseerde contactcenter van Prosu. Dankzij de jarenlange ervaring en het agrarische specialisme droeg het contactcenter bij aan een hoge respons en kwalitatieve resultaten. De agents zijn getraind om inhoudelijk sterke en betrouwbare data te verzamelen, waarbij zorgvuldig wordt omgegaan met de context van de melkveehouder.
De resultaten van het onderzoek
De uitkomsten van het onderzoek worden niet alleen gebruikt voor de rapportage en de inzichten, maar dienen ook weer als input voor de redactionele artikelen in het vakblad Melkveebedrijf.
Biologisch
Uit de enquête blijkt dat biologische melkveehouderij binnen de sector nog relatief beperkt voorkomt. Het totale aandeel biologische bedrijven onder de respondenten bedraagt minder dan 7%. Opvallend is dat het percentage biologische melkveehouders lager ligt bij grotere bedrijven dan bij kleinere. De omslag ligt bij bedrijven met 60 tot 90 melkkoeien: bedrijven binnen deze omvang of kleiner zijn relatief vaker biologisch, terwijl grotere bedrijven minder vaak volgens biologische principes werken.
Een mogelijke verklaring hiervoor is dat omschakelen naar biologische bedrijfsvoering bij grotere bedrijven gepaard gaat met hogere investeringskosten, meer risico’s en complexere bedrijfsaanpassingen. Ook is de schaalvoordelenstrategie bij grotere melkveehouders vaak gericht op efficiënte productie, wat minder aansluit bij de uitgangspunten van de biologische sector. Kleinere bedrijven daarentegen zijn soms eerder geneigd zich te onderscheiden met nicheproductie of duurzaamheid, waardoor biologische bedrijfsvoering aantrekkelijker of beter haalbaar is.
Beweidingsmethoden
Uit het onderzoek blijkt dat roterend weiden door 49% van de melkveehouders wordt gezien als de best passende methode binnen hun bedrijfsvoering. Opvallend is dat deze vorm van beweiding vooral geschikt wordt geacht door bedrijven met minder dan 90 melkkoeien. Bij bedrijven met meer dan 90 koeien neemt het gebruik van roterend weiden geleidelijk af. Mogelijk speelt hierbij mee dat deze methode meer arbeidsintensief is en minder efficiënt toepasbaar wordt naarmate het aantal dieren toeneemt.
Een andere interessante bevinding is dat standweiden door 29% van de respondenten als passend wordt ervaren. Deze methode is vooral populair bij middelgrote bedrijven (60–90 koeien) en bij grote bedrijven met meer dan 120 koeien. Bij kleinere bedrijven en in de groep tussen 90 en 120 koeien ligt het percentage juist lager.
Daarnaast laat de data een duidelijke trend zien ten aanzien van stalvoeren: deze methode wordt door bijna 17% van de melkveehouders als passend ervaren, en de voorkeur ervoor neemt toe naarmate het bedrijf groter is.
Type en merk van de melkstal
De melkrobot is het meest gebruikte melksysteem binnen de sector, met een totaal aandeel van bijna 39% onder de respondenten. Het gebruik van melkrobots neemt duidelijk toe naarmate de bedrijfsgrootte toeneemt. Bij kleinere bedrijven, met minder dan 60 melkkoeien, maakt ongeveer 19% gebruik van een melkrobot. In de categorie grote bedrijven (meer dan 120 koeien) ligt dit percentage aanzienlijk hoger, op bijna 45%. Deze ontwikkeling weerspiegelt de schaalvoordelen die grotere bedrijven kunnen behalen met automatische melksystemen, zoals arbeidsbesparing, flexibiliteit en efficiëntie.
De op één na meest gebruikte melkmethode is de visgraatmelkstal. In tegenstelling tot de melkrobot is deze methode juist populairder bij kleinere bedrijven. Naarmate de bedrijfsgrootte toeneemt, neemt het gebruik van de visgraatmelkstal geleidelijk af. Met name bij bedrijven die de grens van 90 melkkoeien passeren, is een duidelijke daling zichtbaar. Deze data geeft weer dat grotere bedrijven vaker kiezen voor meer geautomatiseerde of efficiëntere melksystemen, terwijl de visgraatopstelling beter aansluit bij de kleinere melkveebedrijven.
Bedrijfsopvolging
Op de stelling “Bedrijfsopvolging in de toekomst wordt steeds lastiger” gaf 73% van de melkveehouders aan het hiermee eens te zijn. Vooral bedrijven met minder dan 90 melkkoeien onderschrijven deze zorg: in deze groepen ligt het aandeel eens-stemmers op bijna 80%. Hoewel de tendens ook bij grotere bedrijven wordt herkend, ligt het percentage daar iets lager.
De belangrijkste reden die melkveehouders noemen voor deze ontwikkeling is de toenemende druk vanuit regelgeving, met name op het gebied van milieu. Daarnaast staat het verdienmodel onder druk, wat opvolging financieel minder aantrekkelijk maakt. Ook fiscale regelgeving wordt als belemmerend ervaren. In sommige gevallen speelt bovendien een gebrek aan interesse of motivatie bij de volgende generatie een rol.
Benieuwd naar het volledige rapport of zelf een onderzoek onder melkveehouders uitvoeren?
Heb je interesse in de volledige resultaten van dit onderzoek, of wil je zelf inzicht krijgen in een specifieke doelgroep binnen de agrarische sector? Prosu helpt je graag verder met maatwerkonderzoeken die passen bij jouw informatiebehoefte. Van telefonische interviews tot het maken van afspraken – ons contactcenter beschikt over de juiste ervaring en sectorkennis. Kijk op prosu.nl/contactcenter voor meer informatie of een plan vrijblijvende kennismaking.
